Het grootste gedeelte van onze wakkere tijd brengen we door op het werk. Hoe belangrijk is het dat een baan goed voelt? Heeft iedereen een droombaan? Om hier achter te komen, is een loopbaanonderzoek ideaal. GZ-psycholoog Lisanne Bosgoed-Scholten, die zich onder andere bezighoudt met loopbaanadvies en -onderzoeken, geeft tips voor het vinden van de baan die bij je past. ‘Want we doen onszelf tekort als we blijven zitten op een plek die ons niet blij maakt.’

Wat is ‘een droombaan’ eigenlijk?

Een droombaan is voor iedereen verschillend. Wat alle droombanen met elkaar gemeen hebben: ze brengen plezier, voldoening en het past bij je. Een passende loopbaan draait niet om secundaire voorwaarden — het gaat vooral om plezier maken en het gevoel van voldoening. Wanneer een baan passend is? Als het overeenkomt met iemands capaciteiten, persoonlijke eigenschappen, interesses en drijfveren. Als een baan bij je past, is de kans groot dat je excelleert — wat ook het zelfvertrouwen versterkt. Om die droombaan te vinden, onderzoek je wat jouw passie is. Waar je plezier uit haalt.

Waarom is een passende loopbaan belangrijk voor de mentale gezondheid?

Een mens heeft voldoening nodig. Het idee dat we iets bijdragen aan de maatschappij en dat we iets nuttigs doen. Lopen we vast in onze loopbaan, dan kan dat invloed hebben op onze mentale gezondheid. Bijvoorbeeld omdat we niet weten waar het precies aan ligt. Of omdat het ons onzeker maakt om na 20 jaar trouwe dienst iets anders te willen vinden. Gevoelens van neerslachtigheid, lusteloosheid en onzekerheid kunnen de kop op steken.

Bij Vitalmindz, de zusterorganisatie van HSK, kunnen mensen terecht voor een loopbaanadvies. Meestal op aanraden van een bedrijfsarts of de werkgever. Dat loopbaanadvies komt voort uit een loopbaanonderzoek. Tijdens dat onderzoek leert de cliënt wat de capaciteiten, persoonlijke drijfveren, beroepsinteresses en ambities zijn — om vanuit hier een loopbaanvraagstuk te beantwoorden. Loopbaanonderzoek creëert een nieuw perspectief, wat de toekomstige, passende baan een stap dichterbij brengt.

‘We doen onszelf tekort als we blijven zitten op een plek die ons niet blij maakt’

– Lisanne

Tip 1. Houd het gevoel in de gaten

Hoewel overhaaste conclusies trekken een afrader is, is het wel goed de eerste signalen van ‘niet meer op de juiste plek zitten’ serieus te nemen. Er is geen gemiddelde periode te noemen waarna iemand een knoop moet doorhakken om een andere baan te vinden — dat verschilt per persoon. Loop je een tijdje rond met neerslachtige gevoelens door het werk? Heb je steeds minder zin om naar je werk te gaan? Stel jezelf dan de vraag of dit van tijdelijke aard is. Is het antwoord nee? Dan is het slim om aan de bel te trekken en de mogelijkheden te verkennen.

Een eerste stap is om dit bespreekbaar te maken met de werkgever. Kom je er op deze manier niet uit? Schakel dan de hulp in van een professional. Vaak zien we dat mensen hier te lang mee wachten. Maar daarmee doen we onszelf echt tekort, want iedereen verdient een fijne werkplek en een plezierige, passende loopbaan.

Tip 2. Win loopbaanadvies in.

De duurzaamste optie is loopbaanadvies inwinnen. Loopbaanonderzoeken bij Vitalmindz hebben altijd een positieve insteek: ervoor zorgen dat je nieuwe inzichten opdoet, waarmee je aan de slag kan om die fijne werkplek te bemachtigen. De rapportage maakt het plaatje compleet. Waarop liep het spaak? En wat zijn de mogelijkheden voor de toekomstige loopbaan, met concrete functies binnen een passend bedrijf?

Tip 3. Trek geen overhaaste conclusies.

Een nieuwe baan is voor iedereen spannend. De eerste paar maanden zijn altijd lastig: nieuwe werkzaamheden, je plek vinden binnen de sociale kring en zelfs nog moeten ontdekken waar de printer staat. Mensen onderschatten dat vaak, terwijl het toch echt veel energie kost. Daarnaast leeft het idee dat we direct de leukste taken krijgen en alles mogen uitvoeren, wat vaak niet zo is. Daarom is het belangrijk te toetsen: in hoeverre wijkt het nou echt van mijn verwachtingen af? Heb ik alles binnen het bedrijf wel gezien? Wat is het dat je niet leuk vindt en is dat te veranderen? Zorg ervoor dat je zeker weet dat je een goed oordeel kan vellen.

Tip 4. Denk in mogelijkheden.

Uit een loopbaanonderzoek komt vaak naar voren dat er veel meer mogelijkheden zijn dan de meeste mensen denken. Na jaren bij eenzelfde bedrijf te hebben gewerkt of dezelfde werkzaamheden uit te hebben gevoerd, helpt het om nieuw perspectief te krijgen. Zodra iemand ontdekt wat goed past, gaat er een hele nieuwe wereld open. Koffie drinken met het netwerk, opleidingen volgen, proefdagen meedraaien. Dat helpt enorm bij het vinden van die échte droombaan.